Adroddiad Blynyddol Chwythu'r Chwiban a Pherson Rhagnodedig 2022-23

Mae'r adroddiad hwn yn rhoi manylion am yr holl ddatgeliadau Chwythu'r Chwiban a dderbyniwyd gan CNC yn ystod blwyddyn ariannol 2022/23 ac unrhyw gamau gweithredu neu argymhellion cysylltiedig.

Mae CNC wedi ymrwymo i gynnal y safonau uchaf o onestrwydd, uniondeb ac atebolrwydd. Mae disgwyl y bydd pawb sy’n gweithio i CNC sydd â phryderon difrifol am unrhyw agwedd o waith CNC yn gallu dod ymlaen i leisio’r pryderon hynny. Mae CNC wedi ymrwymo i gymryd unrhyw gamau sy’n angenrheidiol i fynd i’r afael ag unrhyw ddrwgweithredu a ddaw i’r amlwg.

Adroddiadau Chwythu'r Chwiban

Yn ystod y flwyddyn rhoddwyd gwybod am 20 o achosion posibl o chwythu'r chwiban drwy’r systemau chwythu'r chwiban. Cafodd pob achos ei ystyried yn unol â pholisïau a gweithdrefnau chwythu'r chwiban CNC. O’r 20 adroddiad hyn, cafodd 7 eu hadolygu a’u trin yn ffurfiol fel achosion o chwythu’r chwiban, roedd 9 yn ymwneud â materion y tu allan i CNC ac ni ystyriwyd bod 4 yn achosion o chwythu’r chwiban, fel sy’n cael ei ddiffinio gan Bolisi Chwythu’r Chwiban CNC, felly cawsant eu cyfeirio’n ôl at y busnes i’w trin yn fewnol.

Rhoddwyd gwybod am y 7 achos chwythu'r chwiban canlynol drwy weithdrefnau chwythu'r chwiban CNC rhwng 1 Ebrill 2022 a 31 Mawrth 2023:

Cyfeirnod yr Adroddiad

Natur yr Adroddiad / Maes Busnes

Cadarnhau neu ymchwilio i achos o chwythu'r chwiban

Camau a gymerwyd:

WB012

Caffael a dyfarnu contractau

Achos ddim yn cael ei gadarnhau

Dim

WB013

Achos o ddwyn gan Gwsmer CNC

Achos ddim yn cael ei gadarnhau

Dim

WB015

Rhannu gwybodaeth fasnachol sensitif yn amhriodol

Achos ddim yn cael ei gadarnhau

Dim

WB016

Rheoli gwastraff CNC ac adrodd Net Zero

Achos ddim yn cael ei gadarnhau

Gwnaed argymhellion ar gyfer gwelliannau

WB018

Prosesau pobl annheg yn cael eu cymhwyso

Achos ddim yn cael ei gadarnhau

Dim

WB020

Pryderon Iechyd a Diogelwch Gweithredol

N/A

Disgwyl i'r ymchwiliad ddod i ben

WB024

Trin data yn dwyllodrus a cham-adrodd camau rheoli

Achos ddim yn cael ei gadarnhau

Ymchwiliad annibynnol a gynhaliwyd gan Dîm Gwrth-Dwyll a Sicrwydd Llywodraeth Cymru

CNC fel Person Rhagnodedig ar gyfer Chwythu'r Chwiban

Daeth CNC yn ‘Berson Rhagnodedig’ yn 2020 ar ôl i Lywodraeth Cymru gysylltu ag ef. Mae Gorchymyn Personau Rhagnodedig 2014 yn nodi rhestr o 60 o sefydliadau y gall unrhyw aelod o’r cyhoedd droi atynt i roi gwybod am achosion tybiedig o ddrwgweithredu neu rai y gwyddys amdanynt (chwythu’r chwiban). Mae’r sefydliadau a’r unigolion ar y rhestr fel arfer wedi’u dynodi’n bersonau rhagnodedig gan fod ganddynt berthynas awdurdodol neu oruchwyliol â’u sector, yn aml fel corff rheoleiddio. Mae’r Gorchymyn yn cael ei ddiwygio gan Lywodraeth y DU bob blwyddyn, i sicrhau bod y rhestr yn parhau i fod yn gyfredol.

Derbyniwyd y 9 achos canlynol o Adroddiad Chwythu’r Chwiban - Person Rhagnodedig rhwng 1 Ebrill 2022 a 31 Mawrth 2023, er y cydnabyddir y gallai pryderon eraill fod wedi’u mynegi y tu hwnt i’r broses chwythu’r chwiban ffurfiol:

Cyfeirnod yr Adroddiad

Sefydliad / Mater/ Corff a adroddwyd

WB011

Llygredd cyngor mewn penderfyniadau cynllunio

WB019

Llosgi gwastraff

WB021

Llygredd cwrs dŵr

WB023

Carthffosiaeth a llygredd

WB025

Cwympo coed

WB026

Troseddau amgylcheddol o ddympio ar fferm

WB028

Clirio coed yn anghyfreithlon

WB030

Arogleuon cyfleuster ailgylchu

WB031

Gorlwytho systemau carthffos

 

Yn adroddiad WB011, ni chadarnhawyd yr achos chwythu’r chwiban ac ni chymerwyd unrhyw gamau gweithredu.

Cyfeiriwyd yr holl achosion eraill at y timau trin digwyddiadau o fewn CNC a chawsant eu trin yn unol â phrosesau cwynion arferol. Nid oedd yr un o'r achosion ddigon mawr na digon difrifol i fod angen ymchwiliad chwythu'r chwiban ffurfiol.

Mae CNC hefyd yn derbyn adroddiadau y gellid eu hystyried yn Adroddiadau Unigolion Rhagnodedig drwy System Adrodd Digwyddiadau Cymru – caiff y rhain eu trin gan y timau rheoleiddio a gorfodi.

Diweddarwyd ddiwethaf